Wat is Gezondheidseffectscreening (GES) Stad & Milieu?
Gezondheidseffectscreening (GES) Stad & Milieu is een instrument om ruimtelijke plannen te toetsen op milieu- en gezondheidseffecten. Het brengt de gezondheidskundige kansen en knelpunten in beeld. Zo kan een GES Stad & Milieu ook bijdragen aan het bepalen van de ontwikkelingsmogelijkheden in een gebied. Tevens zijn daarmee prioriteiten voor het beleid te stellen. De methode is door Fast Advies in samenwerking met Bureau Medische Milieukunde in opdracht van de Ministeries van VROM en VWS ontwikkeld.
Een gezonde inrichting van de stad
Een GES Stad & Milieu kijkt naar de blootstelling boven èn onder de grenswaarden. Ook onder grenswaarden zijn er immers gezondheidseffecten mogelijk. De blootstelling aan luchtverontreiniging, geluid, stank, externe veiligheid en elektromagnetische velden wordt uitgedrukt in GES-scores en een milieugezondheidskwaliteit. Door deze GES-scores in bijbehorende kleuren op de kaart te zetten en daar tevens de woningen en voorzieningen op aan te geven is snel te zien waar een aanpassing van de inrichting gezondheidswinst oplevert. Planvarianten kunnen dan niet alleen op basis van ruimtelijke of fysieke, maar ook op gezondheidskundige aspecten afgewogen worden. Zo winnen deze plannen aan kwaliteit. Dit voorkomt verrassingen en onrust achteraf en kan ook kosten besparen.
Prioriteiten voor het beleid
Met een GES Stad & Milieu zijn ook verschillende milieu- en gezondheidsproblemen gezondheidkundig te rangschikken. Verschillende provincies hebben deze methode toegepast om prioriteiten voor het beleid te stellen en de resultaten gebruikt in hun omgevingsvisie.
Een GES Stad & Milieu laten uitvoeren
Een GES Stad & Milieu is toe te passen op wijkniveau, maar ook op stad- of regionaal niveau, om ruimtelijke plannen te beoordelen, ontwikkelingsmogelijkheden in een gebied te bepalen en prioriteiten te stellen . U kunt een GES laten uitvoeren door Fast Advies. De methode is ontwikkeld en wordt telkens geactualiseerd door Fast Advies. Tot 2003 vormde Fast Advies in opdracht van GGD Nederland het Steunpunt GES om GGD’en te stimuleren en te ondersteunen bij het uitvoeren van de GES Stad & Milieu. Fast Advies gebruikte de GES methode naast de DALYs-methode in het PRISMA-project Gezondheid en Milieu om gezondheidskundige prioriteiten te stellen.
Deze expertise stelt Fast Advies in staat om een GES uit te voeren en het proces zodanig te begeleiden dat gewaarborgd wordt, dat de uitkomsten van de GES Stad & Milieu daadwerkelijk meegenomen worden in de planvorming of in het beleid.
opdrachten